Wat doet de reclassering: toezicht/werkstraf/RISc/CoVa, enz

De reclassering werkt met mensen die met justitie in aanraking zijn gekomen en een strafbaar feit hebben gepleegd of daarvan verdacht worden. Het doel van de reclassering is kort en goed: het verminderen van recidive (herhaling van delictgedrag) en een bijdrage leveren aan een veiliger samenleving. De reclassering doet dat door een goed inschatting te maken van de recidivekans en de risico's en met een plan van aanpak te komen die op de individuele delinquent is toegespitst. Maatwerk dus.

Wat doet de Reclassering: toezicht/werkstraf/diagnose-advies

De reclassering werkt met mensen van 18 jaar en ouder die verdacht worden of veroordeeld zijn voor een strafbaar feit. Aan de orde komen:

wat is het doel van de reclassering?
uit welke organisaties bestaat de reclassering?
met welke organisaties werkt de reclassering samen?
welke diensten biedt de reclassering aan?
diagnose & advies
reclasseringstoezicht
gedragsinterventies
werkstraffen
wie betaalt de reclassering?

ART Wiltshire-NL Agressie Regulatie Training volwassenen

De ART Wiltshire-NL is een training in agressiebeheersing voor volwassen personen die met justitie in aanraking zijn gekomen (justitiabelen), in verband met reactieve agressiedelicten gericht tegen personen. Hierbij moet sprake zijn van een terugkerend patroon. Het is een multimodale training. Het combineert drie cognitieve interventies: sociale vaardigheden, zelfcontrolemechanismen en moreel redeneren. De reclassering voert het programma uit, zowel binnen als buiten de gevangenis.

Reactance: weerstand tegen bedreiging van gedrags-vrijheid

De reclassering werkt met mensen in een gedwongen kader. Ze worden door de rechter veroordeeld tot een voorwaardelijk gevangenisstraf met als bijzondere voorwaarde verplicht reclasseringstoezicht of ze staan onder begeleiding van de reclassering in het kader van een penitentiair programma (PP) in de laatste fase van hun detentie. Er zijn veel varianten denkbaar. Er wordt gewerkt aan gedragsverandering teneinde recidive te voorkomen. Het is dan een normaal verschijnsel dat een onder toezicht gestelde reactance vertoond. Reactance is de gedragsmatige respons van een persoon om een bedreigd gevoel van gedragsvrijheid te beschermen of te herwinnen. In de gedwongen hulpverlening moeten we rekening houden met dit verschijnsel, zo ook bij de reclassering. In het artikel behandelen we de vragen: wat is reactance; wanneer treedt reactance op; hoe reactance te herkennen; en hoe ermee om te gaan?

Cirkel/fasen van gedragsverandering: Prochaska en DiClemente

De onderzoekers Prochaska en DiClemente hebben de stadia van gedragsverandering in kaart gebracht en beschreven, zodat hulpverleners maar ook reclasseringswerkers kunnen aansluiten bij het stadium waarin de cliënt zich bevindt:

de cliënt adequaat begeleiden bij het bewust worden van de problematiek;
bij het nemen van beslissingen en in het uitvoeren; en
daarna volhouden van de ingezette verandering.

Dit model is van toepassing voor alle vormen van gedragsverandering. Te denken valt aan roken, drugs- en alcoholgebruik en psychische problemen. Het kan dius uitermate goed worden toegepast in het werken in een gedwongen kader.

Daders huiselijk geweld en mishandeling: daderprofiel + hulp

Jaarlijks zijn veel mannen en vrouwen het slachtoffer van huiselijk geweld. Het werken met plegers van huiselijk geweld is een spreerpunt van de reclassering. In dit artikel geven we een beschrijving van het daderprofiel van plegers van huiselijk geweld. In de literatuur worden drie typen partnermishandelaars onderscheiden:

psychopathische partnermishandelaars;
overgeremde partnermishandelaars;
cyclische / emotioneel labiele partnermishandelaars.

Verder gaan we kort in op de risicofactoren voor geweld - wat zijn de oorzaken? En we sluiten af met een alinea over de behandeling van daders van huiselijk geweld.

Voorwaardelijke invrijheidstelling bij gevangenisstraf (wet)

Sinds 1 juli 2008 is de Wet voorwaardelijke invrijheidstelling (Wet v.i.) van kracht, en het vervangt de verbroegde invrijheidstelling (VI). Deze wet bepaald dat gevangenen alleen nog onder voorwaarden in aanmerking komen voor vervroegde invrijheidstelling. De reclassering adviseert over het verlenen van v.i. en het ziet toe op de eventuele bijzondere voorwaarden die opgelegd kunnen worden. Bij de bijzondere voorwaarden kunnen we onder andere denken aan:

vrijheidsbeperkende voorwaarden (geboden en verboden);
gedragsbeïnvloedende voorwaarden; en
op zorg gerichte voorwaarden.

Elektronisch Toezicht / Elektronische controle / huisarrest

Elektronisch toezicht (ET) kan door de rechter worden opgelegd worden als vervanging van gevangenisststraf. De deelnemer wordt gecontroleerd door een band ('zender') om zijn enkel die in contact staat met een kastje ('ontvanger') dat thuis staat. De onder toezicht gestelde heeft huisarrest en overdag volgt hij buitenshuis een programma van minimaal 26 uren. De reclassering voert het toezicht uit. Gaat de deelnemer eerder weg of is hij te laat terug, dan wordt dat gemeld aan de reclassering die hem ter verantwoording roept en hem zo nodig de levieten leest.

Er zijn meer situaties denkbaar waarbij ET wordt toegepast. Zo is er de variant dat het opgelegd wordt als middel om de naleving van bijzondere voorwaarde(n) die gericht zijn op het (voorkomen van) delictgedrag te controleren c.q. te ondersteunen. Maar ET als controlemiddel kan ook worden toegepast in andere situaties, zoals het penitentiaire programma (PP) en als bijzondere voorwaarde bij de voorwaardelijke invrijheidstelling.

Cognitieve Vaardigheidstraining (CoVa) Eerst denken dan doen

Reclassering Nederland voert jaarlijks rond de 1000 trainingen en cursussen uit. Er worden verscheidene traingen door de reclassring aangeboden die allen zijn getoetst op werkzaamheid en effectiviteit, dat wil zeggen dat ze een bewezen bijdrage leveren aan het terugdringen van recidive. De training cognitieve vaardigheden (CoVa) en training cognitieve vaardigheden voor verstandelijk minderbegaafden (CoVa+) zijn twee van deze reclasseringsinterventies. In de training leren deelnemers om eerst te denken, dan te doen.

STATIC-99: Inschatting recidiverisico seksuele delinquenten

De STATIC-99 is een risicotaxatie-instrument om het risico van seksueel gewelddadige recidive bij volwassen manlijke seksuele delinquenten in te kunnen schatten. De laatste jaren maakt het gebruik van dergelijke inschattingsinstrumenten een enorme groei door. Ook de reclassering maakt van dit instrument gebruik.

Werkstraf: wat is het, (hoe) werkt het en achtergronden

In 1981 gingen de eerste experimenten met de werkstraf van start, toen nog alternatieve sanctie dienstverlening genoemd. Inmiddels is de werkstraf niet meer weg te denken. Vele duizende mensen worden jaarlijks veroordeeld tot een x-aantal uren schoffelen in het plantsoen of het spoelen van borden in de keuken van een verpleeghuis. We gaan in op de historische achtergronden van de werkstraf, de huidige praktijk, de succes- en faalfactoren bij werkgestraften en werkstraf in het kader van de Transactie Openbaar Ministerie (TOM).

Voorwaardelijke veroordeling: gevangenisstraf + werkstraf

Een voorwaardelijke straf is een gevangenisstraf, werkstraf of geldboete die wordt opgelegd door een rechter, maar niet ten uitvoer wordt gelegd mits de veroordeelde zich houdt aan bepaalde voorwaarden. Ten allen tijde geldt een proeftijd, die meestal twee jaar bedraagt. Wanneer de veroordeelde zich gedurende de proeftijd niet aan bepaalde - in het vonnis genoemde - voorwaarden houdt, kan de straf alsnog worden geëxecuteerd. De reclassering geeft begeleiding bij en/of houdt toezicht in 94% van de gevallen waarbij bijzondere voorwaarden zijn opgelegd.

RISc (Recidive Inschattings Schalen): kans op recidive?

RISc staat voor Recidive Inschattings Schalen. Het is een v/d basisinstrumenten die de reclassering inzet bij het formuleren van adviezen voor justitie en gevangeniswezen en het opstellen van een plan van aanpak in het kader van reclasseringtoezicht. RISc geeft als diagnostisch instrument inzicht in het recidiverisico, de factoren die het delictgedrag bepalen (zogeheten criminogene factoren) en welke mogelijkheden er zijn om het gedrag van een delinquent te veranderen door gedragsinterventies.

Maatregelen pedoseksuelen voor veilige terugkeer samenleving

Op 8 oktober 2009 heeft het Ministerie van Justitie de Tweede Kamer geïnformeerd over alle maatregelen die zij nemen om pedoseksuelen op een verantwoorde manier terug te laten keren in de samenleving. De brief noemt alle maatregelen die de resocialisatie van pedoseksuelen bevorderen en de kans op recidive doen verminderen. Het Ministerie benadrukt dat "kinderen tot de meest kwetsbare groepen van onze samenleving behoren" en derhalve bescherming behoeven. We zetten de maatregelen op een rijtje.

Motiverende gespreksvoering / motivational interviewing (MI)

Motiverende gespreksvoering is een benadering om mensen te helpen hun problemen te onderkennen en om hen aan te zetten tot verandering. Het is vooral een bruikbare methode voor mensen die weigerachtig zijn, weerstand vertonen en ambivalent staan tegenover verandering. MI bevordert de intrinsieke motivatie van de cliënt door een directieve aanpak gericht op verandering. Ofschoon MI afkomstig is uit de verslavingszorg, is de methode goed toepasbaar op andere vakgebieden zoals reclassering.

Penitentiair Programma (PP) in laatste fase gevangenisstraf

Een gedetineerde kan in de laatste fase van zijn gevangenisstraf in aanmerking komen voor een penitentiair programma (PP), waarbij hij in principe thuis woont en een programma volgt van minstens 26 uren per week gericht op zijn terugkeer in de samenleving en het terugdringen van recidive. De deelnemer staat onder elektronisch toezicht (ET). Hij wordt begeleid door de reclassering. Bij een overtreding van de regels volgt een waarschuwing en bij een herhaling volgt terugplaatsing in de gevangenis.