Oorzaken, symptomen en behandeling obesitas en overgewicht
Bij overgewicht en obesitas is sprake van een overmatige hoeveelheid lichaamsvet. Overgewicht en obesitas kunnen het risico op veel gezondheidsproblemen verhogen, waaronder diabetes, hartaandoeningen en bepaalde vormen van kanker. Als je zwanger bent, kan overgewicht voor jou en je kind tot gezondheidsproblemen leiden op zowel de korte als lange termijn. Obesitas is dus niet alleen een cosmetisch probleem. Tegelijk kun je al met een bescheiden gewichtsverlies de gezondheidsproblemen die gepaard gaan met overgewicht en obesitas flink verbeteren of zelfs voorkomen. Veranderingen in de voeding, meer lichamelijke beweging en leefstijlveranderingen kunnen je helpen om gewicht te verliezen. Medicijnen en operatieve ingrepen zijn aanvullende opties voor de behandeling van obesitas.
Symptomen van obesitas en overgewicht
Er is sprake van overgewicht bij een BMI van 25 tot 29,9. Er wordt gesproken van 'obesitas' bij een BMI van 30 of hoger. Boven de 35 lijd je aan extreme obesitas, ook wel morbide obesitas genoemd. Je body mass index (BMI) wordt berekend door je gewicht in kilogram (kg) te delen door je lengte in meters (m) in het kwadraat. Voor de meeste mensen biedt BMI een redelijke schatting van lichaamsvet. BMI meet echter niet rechtstreeks het lichaamsvet, dus sommige mensen, zoals gespierde atleten, hebben mogelijk een BMI in de categorie overgewicht, hoewel ze geen overtollig lichaamsvet hebben. Daarom moet je ook altijd je buikomvang meten. Een buikomvang boven de 102 cm bij mannen en 88 cm bij vrouwen, is te hoog en kan het risico op hart- en vaatziekten vergroten.
Oorzaak
Hoewel er genetische, gedrags- en hormonale invloeden een rol spelen bij je lichaamsgewicht, treedt obesitas op wanneer je meer calorieën binnenkrijgt dan je verbrandt door lichaamsbeweging en normale dagelijkse activiteiten. Je lichaam slaat deze overtollige calorieën op als vet. Obesitas kan soms worden herleid tot een medische oorzaak, zoals het syndroom van Prader Willi (gekenmerkt door een zeer lage spierspanning en voedingsproblemen), het syndroom van Cushing en andere ziekten en aandoeningen. Deze aandoeningen zijn echter zeldzaam en over het algemeen zijn de belangrijkste oorzaken van obesitas:
Gebrek aan lichaamsbeweging
Als je niet erg actief bent, verbrand je niet zoveel calorieën. Met een sedentaire levensstijl, kun je elke dag meer calorieën binnenkrijgen dan je via sport en normale dagelijkse activiteiten gebruikt.
Ongezond dieet en eetgewoonten
Gewichtstoename is onvermijdelijk als je regelmatig meer calorieën eet dan je verbrandt. En veel mensen in Nederland eten dagelijks voeding met te veel calorieën, waaronder fastfood en calorierijke dranken.
Behandeling van overgewicht en obesitas
Het doel van behandeling van overgewicht en obesitas is om een gezond gewicht te bereiken en te behouden. Het initiële behandeldoel van obesitas is meestal een bescheiden gewichtsverlies: 3 tot 5 procent van je totale gewicht. Dat betekent dat als je 91 kg weegt en volgens de BMI-normen zwaarlijvig bent, je ongeveer (2,7 tot 4,5 kg zou moeten verliezen om je gezondheid te verbeteren. Hoe meer gewicht je verliest, hoe groter de voordelen. Alle programma's gericht op het verlies van overgewicht, vereisen veranderingen in je eetgewoonten en meer lichamelijke beweging. De behandelingsmethoden die voor jou geschikt zijn, zijn afhankelijk van de mate van zwaarlijvigheid, je algehele gezondheid en je bereidheid om deel te nemen aan een plan van aanpak gericht op gewichtsverlies.