Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, DSM-5

Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, DSM-5. In 2013 kwam de DSM-5 uit. In de DSM-5 zijn alle psychische stoornissen voor zowel kinderen als volwassenen gecategoriseerd. Het alom gebruikte handboek wordt uitgegeven onder auspiciën van de American Psychiatric Association (APA). Dit is de Amerikaanse beroepsvereniging van universitair geschoolde gedragskundigen.

DSM

Psychologen en psychiaters en andere mensen die werkzaam zijn in de geestelijke gezondheidszorg gebruiken deze handleiding bij het werken met patiënten. Het geeft een beter inzicht in hun ziekte en het geeft tevens richting aan de behandeling die ingezet moet worden. Het alom gebruikte handboek wordt wel beschouwd als de 'bijbel' voor iedere professional die psychiatrische diagnoses mag stellen.

DSM IV

De DSM maakt gebruik van een meer-assig systeem om de diagnose te stellen, omdat er vaak sprake is van een samenspel van factoren waardoor iemand ziek wordt. In de voorloper van DSM-5, de DSM IV, werden de volgende vijf dimensies in kaart gebracht:

As I: klinische syndromen

Dit betreft de primaire 'psychiatrische ziekte', zoals depressie, schizofrenie, sociale fobie, enz.

As II: ontwikkelingsstoornissen en persoonlijkheidsstoornissen

Ontwikkelingsstoornissen zijn autisme en mentale retardatie, aandoeningen die doorgaans voor het eerst zichtbaar zijn in de kindertijd

Persoonlijkheidsstoornissen zijn klinische syndromen die een langdurig klachtenpatroon geven en de manier beïnvloeden waarop de persoon zichzelf ziet en de manier waarop hij interacteert met de wereld. Zij omvatten bijvoorbeeld de antisociale persoonlijkheidsstoornis en de borderline persoonlijkheidsstoornis.

As III: lichamelijke omstandigheden die een rol spelen in de ontwikkeling, voortzetting of verergering van As I en II-stoornissen

Lichamelijke aandoeningen zoals hersenletsel of HIV/AIDS, die kunnen leiden tot symptomen van geestesziekten worden op deze as opgenomen. Het gaat dan om lichamelijke ziekten die psychische ziektebeelden geven.

As IV: ernst van de Psychosociale stressoren

Gebeurtenissen in iemands leven, zoals de dood van een geliefde, het starten van een nieuwe baan, werkloosheid, verhuizen en zelfs een huwelijk zijn van invloed op de aandoeningen zoals opgenomen in As I en II. Het gaat om alle mogelijke psychosociale en uitlokkende factoren.

As V: hoogste niveau van functioneren

Op de laatste as, de clinicus noteert op een schaal van 1 tot 100 het niveau waarop de persoon functioneert en de mate waarin hij zich weet aan te passen. Dit wordt de GAF-score of Global Assessment of Functioning-schaal, genoemd. Dit helpt de arts te begrijpen hoe de bovenstaande vier assen de patiënt beïnvloeden en wat voor soort veranderingen verwacht kunnen worden. Deze schaal is van belang voor de therapieplanning.

In de DSM-5 is het 5-assensysteem verdwenen. Hoe de DSM-5 is opgebouwd, kun je lezen in het artikel 'DSM-5: classificatie, criteria en indeling van de DSM-5'.