Wat is cafeïne, cafeïne-verslaving en afkickverschijnselen

Cafeïne is een natuurlijke stof die voorkomt in meer dan 60 plantensoorten. Cafeïne is aanwezig in theebladeren, koffiebonen, guarana en cacaozaden. Cafeïne kan ook synthetisch worden geproduceerd en aan bepaalde voedingsmiddelen, dranken en medicijnen worden toegevoegd. Cafeïne is wereldwijd de meest geconsumeerde psychoactieve stof en de consumptie van natuurlijke cafeïne heeft een lange geschiedenis. Koffie wordt sinds de 13e eeuw in Arabië geconsumeerd en thee wordt al duizenden jaren in China geconsumeerd.

Wat is cafeïne?

Cafeïne is een stimulerende stof die van nature voorkomt in koffie, en in kleinere hoeveelheden ook in thee. Cafeïne is een methylxanthine en heeft verschillende effecten op het lichaam:

• het stimuleert het centrale zenuwstelsel
• het verhoogt de frequentie van urineren (diuretisch effect);
• het stimuleert de hartspier
• het vergroot de ontspanning van de gladde spieren, die voorkomen in de wanden van bloedvaten, luchtwegen en het spijsverteringskanaal

Metabole en andere effecten van cafeïne

Wanneer je cafeïne consumeert, wordt de stof zeer snel geabsorbeerd, gedistribueerd en uitgescheiden in de urine. Het hoopt zich niet op in de bloedbaan of lichaamsweefsels. Na absorptie wordt cafeïne naar de hersenen geleid, waar het stofje het zenuwstelsel stimuleert. Het stimuleert ook het hart en verhoogt de ontspanning van de gladde spieren. Aangezien gladde spieren de bloedstroom door het lichaam reguleren, kan dit je bloedstroom beïnvloeden.

Cafeïne wordt door de lever gemetaboliseerd en wordt binnen enkele uren na consumptie in de urine uitgescheiden. Terwijl het in het lichaam blijft, verhoogt cafeïne de afgifte van vrije vetzuren die zijn opgeslagen in vetweefsel. Cafeïne stimuleert de nieren. Cafeïne zorgt er aldus voor dat het vocht het lichaam sneller verlaat.

Cafeïneverslaving

Cafeïne is een verslavende substantie. Bij regelmatige consumptie van slechts 350 mg cafeïne per dag (binnen de aanbevolen veilige grenzen, gelijk aan ongeveer drie kopjes koffiebonenkoffie) kan je afhankelijk worden aan cafeïne. Cafeïneverslaving kan fysiek of psychologisch zijn en varieert in ernst. Sommige cafeïneverslaafden zullen licht afhankelijk zijn van cafeïne, terwijl anderen dwangmatig cafeïne consumeren.

Personen die verslaafd zijn aan cafeïne kunnen ontwenningsverschijnselen ervaren als ze stoppen met het consumeren van cafeïne. Personen die grote hoeveelheden cafeïne consumeren en hun consumptie willen verminderen, moeten daarom het cafeïnegebruik geleidelijk verminderen, bijvoorbeeld door één cafeïnehoudende drank per dag te vervangen door een niet-cafeïnehoudende drank.

Cafeïneonttrekking en afkickverschijnselen

Cafeïneontwenning kan bijwerkingen veroorzaken bij personen die afhankelijk zijn van cafeïne. Symptomen beginnen meestal 12-24 uur na de laatste dosis cafeïne en blijven 24-48 uur aanhouden. Zware cafeïnegebruikers kunnen echter eerder onthoudingsverschijnselen ervaren (binnen zes uur na de laatste dosis) en de symptomen kunnen langer aanhouden.

Symptomen van cafeïneonttrekking zijn onder meer:

• hoofdpijn
• slaperigheid en vermoeidheid
• prikkelbaarheid
• misselijkheid
• braken